Tha hương ngộ cố tri

* ghi chép

Mùa Đông! Người già thường có cảm xúc trầm cảm (seasonal depression), nhất là ở người di dân. Sống cú rú trong ba tháng trời giá buốt. Đêm đen lạnh cẳng dài lê thê. Ngày co ngắn, mặt trời chạy trốn, và mưa bay rũ rượi. Lết vào Website THKT chỉ thấy những Nỗi nhớ, Để mai sau sờ sờ mà nhớ… Ối chao! nỗi buồn của kẻ thất thế. Tôi cũng là một lão di dân. Trong bối cảnh ấy, tôi được phái đi dòm ngó một ông già di dân khác, thầy Trịnh Đình Loạt của THKT thời 1965. Phụ tá phó nhòm của tôi là cô Nước Biếc, nhà tôi.

 
Ngày thứ Bảy 11-12-2010, chúng tôi đến San Jose (California) như lạc vào vùng đất lạ, dù chỉ cách bản doanh Đỗ Nguyễn Gia trang của tôi ở Elk Grove chừng 2 giờ xe. Ở đây trời vẫn đầy nắng ấm và khô ráo. Dò theo địa chỉ, chúng tôi tìm ra một căn nhà xinh xắn, cứ như tòa nhà trắng của tổng thống Mẽo thu nhỏ. Nhà tôi bấm chuông cửa rồi núp sau lưng tôi, hồi hộp như dân đi gặp quan. Thầy Loạt, mái tóc bạc phơ, mở tung cửa. Tôi ngạc nhiên nhìn bạn. Thời gian chưa đủ để cho tôi hoàn hồn thì thầy đã cười ha hả kéo tôi vào nhà. Thầy và cô Vân, phu nhân của thầy, niềm nở tiếp đón chúng tôi.

Thầy Trịnh Đình Loạt (trái) và thầy Đỗ Ngọc Trang, hai người bạn từng dạy chung mái trường THKT gặp lại nhau ngày 11-12-2010 sau 42 năm cách biệt và bặt tin nhau.

Tôi chợt nhớ bổn phận phóng viên của mình, vội xin thầy cô cho phép chụp hình cả nhà.

Thầy cô có hai người con, một trai một gái. “Cháu gái đã có gia đình, cháu trai năm nay 38 tuổi vẫn còn độc thân.” Riêng thầy Loạt, thầy vẫn đi dạy học, ngày 6 tiếng. Nhiệm sở cách nhà 10 phút lái xe. Buổi trưa, thầy về nhà với cô rồi trở lại trường. Đây là cách về hưu có một không hai của thầy Loạt.

Đang nói chuyện, cửa chợt mở, con trai của thầy về nhà. Đó là một chàng thanh niên nho nhã, nhỏ người, và… đẹp trai hơn thầy. Nếu không được biết trước, tôi sẽ nghĩ cậu bé chỉ chừng 22 hay 23 tuổi. Tính tôi ưa đùa tếu, nhưng thấy cậu nghiêm nghị nên thôi.

Cô Vân - phu nhân thầy Trịnh Đình Loạt, bên trái), cô Nguyễn Thị Bích Thủy, phu nhân thầy Đỗ Ngọc Trang), thầy Trịnh Đình Loạt (trái) và thầy Đỗ Ngọc Trang. Ảnh chụp tại nhà thầy Loạt ở San Jose (California) ngày 11-12-2010.

Thầy Loạt bật mí cho tôi biết hiện tại thầy dạy toán vì sở trường của thầy là toán. Tuy nhiên, thầy đã vào Đại học Sư phạm với môn Lý Hóa. Hồi ở bên nhà, thầy đã cho xuất bản sách giáo khoa về Lý Hóa. Sách của thầy được tái bản nhiều lần. Thầy còn một bộ sách mới soạn đã đưa cho nhà xuất bản. Sách chưa kịp phát hành phải ngừng lại ở thời điểm tháng 4-1975.

Thầy Loạt kể cho tôi nghe một số nghịch cảnh mà thầy đã trải qua. Những sự kiện này không thể kể ra đây. Tôi chỉ có thể nói rằng thầy đã vượt qua chúng nhờ tấm lòng cương trực và tình thương học trò mà thôi. Quỳng Giao, cô học trò đã tặng thầy bức thư họa phần nào nói lên ý nghĩa này. (Ân thầy cô như biển. Nghĩa cha mẹ tày non.)

Trong lúc nói chuyện, thầy luôn luôn cười ha hả, giọng nói oang oang như lệnh vỡ với câu đệm “Tôi hỏi ông…” Khi nghe chuyện, tôi mơ hồ thấy những biến cố trong đời của thầy chỉ là những thử thách. Chúng hiện ra trong nhiều hình trạng, nhưng không thể kéo dài. Một khi chúng bị đẩy lui, chúng chỉ đủ sức tạo ra trận cười ha hả. Cho đến bây giờ 70 tuổi, rồi sẽ nhiều hơn, bạn Loạt đón nhận cuộc sống bằng tiếng cười. Đó là cái bản tính thiện lương, lạc quan, và cương trực của bạn. Nói đúng ra những phiền toái khó khăn chỉ làm cho bạn tôi cứng rắn hơn.

Thầy Đỗ Ngọc Trang và thầy Trịnh Đình Loạt trước nhà thầy Loạt tại San Jose chiều 11-12-2010.

Cuối cùng, bà phụ tá nhắc tôi tới giờ về. Cả hai thầy cô tiễn chúng tôi ra tận chỗ đậu xe. Nhà tôi là phó nhòm, cô Vân kiêng không muốn chụp hình ba người, cuối cùng chỉ có hai chúng tôi đứng bên nhau như ngày xưa ở xóm Cá Rô. Khi lái xe rời nhà thầy Loạt, tôi thấy bệnh trầm cảm trầm cúm gì nó của mùa Đông chỉ còn là một trận cười.
 

đỗ xanh

(Đặc phái viên xứ California. Hãng tin THKT - Tin Hay Không Tin, Elk Grove 13-12-2010)

THAM KHẢO:

Vậy là bạn đã được ngắm nghía thỏa thuê hình ảnh của thầy Trịnh Đình Loạt và phu nhân, thầy Đỗ Ngọc Trang và phu nhân là cô Nguyễn Thị Bích Thủy vừa ghi hình hôm 11-12-2010 tại San Jose. Bạn hãy nhìn lại hình ảnh những nhân vật trong ghi chép này khi họ còn dạy chung mái trường THKT cách đây 41-43 năm.

Từ trái qua là các thầy: Nguyễn Tấn Trưởng, Mai Văn Nhãn, Nguyễn Hữu Hệ, Lương Văn Liên, Trịnh Đình Loạt và Nguyễn Xuân Kỳ. (Ảnh chụp năm 1967 trong khuôn viên trường THKT)

Cô Nguyễn Thị Bích Thủy và thầy Đỗ Ngọc Trang tại Trại hè THKT khoảng năm 1969-1970